Het aanstellen van een handelsagent is een veelgebruikte mogelijkheid voor het verkennen en bewerken van een buitenlandse markt. Een handelsagent is een zelfstandige, onafhankelijke tussenpersoon die op commissiebasis optreedt als bemiddelaar tussen de exporteur en zijn (potentiële) klanten. De samenwerking met de agent kun je op verschillende manieren aangaan.
Veel ondernemers gaan pas over tot samenwerken met een handelsagent als er een contract getekend is. Sommige ondernemers kiezen er bewust voor alle afspraken mondeling te maken. Dit is toegestaan omdat een
agentuurovereenkomst vormvrij is, waardoor er geen schriftelijke overeenkomst vereist is. Het is echter raadzaam de gemaakte afspraken altijd schriftelijk vast te leggen. Een goed doordacht contract schept duidelijkheid voor beide partijen en voorkomt misverstanden en geschillen. Bij het opstellen van een contract is het belangrijk dat zowel de handelsagent als de principaal (de partij die de handelsagent inschakelt) goed op de hoogte zijn van de wettelijke regelingen op het vlak van han-
delsagentuur. Bij het beoordelen van agentuurovereenkomsten voor onze leden zien we namelijk geregeld dat het in de praktijk op een aantal punten misgaat. Hieronder ga ik in op enkele belangrijke aandachtspunten.
Exclusiviteit
De exclusiviteit is een van de onderwerpen waarover vaak geschillen ontstaan tussen een handelsagent en zijn principaal. Dit komt voornamelijk doordat de term exclusiviteit niet voor iedereen direct duidelijk is. Je kunt exclusiviteit overeenkomen ten aanzien van een bepaald geografisch gebied en/of een klantenkring. De exclusiviteit van een handelsagent houdt in dat een agent recht heeft op commissie voor alle orders die in een bepaald gebied en/of door een bepaalde klantenkring zijn geplaatst. De agent hoeft niet actief te bemiddelen om recht te hebben op deze commissie. Als je bijvoorbeeld een agent exclusiviteit verleent voor Frankrijk, dan heeft deze agent recht op commissie over alle orders die in Frankrijk zijn geplaatst. Als de principaal besluit zelf actief klanten te benaderen in Frankrijk, dan kunnen er geschillen ontstaan over de verschuldigde commissie als de afspraken hierover niet duidelijk zijn. Volgens Nederlandse wetgeving geldt overigens de hoofdregel dat een agent exclusiviteit heeft, tenzij het con-
tract duidelijk vermeldt dat dit niet zo is. In de praktijk zien we vaak dat een clausule over (non)exclusiviteit ontbreekt of onjuist is omschreven.
Beëindigingsvergoeding
Wij krijgen regelmatig de vraag of het uitkeren van een beëindigingsvergoeding verplicht is. In agentuurovereenkomsten komen we soms een bepaling tegen, waarin staat dat de agent geen recht heeft op een beëindigingsvergoeding. Deze vergoeding staat ook wel bekend als de
goodwill- of klantenvergoeding. De wettelijke regeling over handelsagentuur is gebaseerd op een Europese richtlijn die binnen de lidstaten van de Europese Unie op nationaal niveau geïmplementeerd is als deels dwingendrechtelijke bepalingen. Dit betekent dat je niet van die bepalingen mag afwijken. Het recht op een beëindigingsvergoeding is van dwingend recht en kan dus niet zomaar worden uitgesloten. Houd
er dus rekening mee dat, als aan bepaalde voorwaarden voldaan is, je de handelsagent een vergoeding verschuldigd bent bij het eindigen van de overeenkomst.
Geschillenbeslechting
Een clausule over geschillenbeslechting ontbreekt nog wel eens in een agentuurovereenkomst. Wat als er geschillen ontstaan tussen een principaal en zijn handelsagent, en partijen niet tot een onderling vergelijk kunnen komen? Dan zal het geschil aan een rechter moeten worden
voorgelegd. Op dat moment komt de vraag om de hoek kijken welke rechter over het geschil moet oordelen en op basis van welk recht hij dat
moet doen. Om onduidelijkheid en onzekerheid daarover uit te sluiten, is het aan te raden dat partijen zelf kiezen welk recht van toepassing is
en welke rechter bevoegd is. Voor de Nederlandse principaal is het in principe aan te raden in het contract zoveel mogelijk vast te houden aan het Nederlandse recht en de Nederlandse rechter. Maken partijen geen uit-
drukkelijke keuze, dan bepalen nationale en internationale regels welk rechtsstelsel van toepassing is en welke rechter bevoegd is. Het kan
dan zijn dat je in het buitenland moet procederen volgens een buitenlands rechtsstelsel. Het recht van het land waar de handelsagent is gevestigd wordt dan in veel gevallen van toepassing verklaard.
Conclusie
Het is belangrijk een juridisch waterdichte en
juiste agentuurovereenkomst op te stellen. Veel geschillen kunnen worden voorkomen door heldere afspraken te maken met handelsagenten. Laat
je contracten daarom controleren of opstellen
door een specialist. LJ Commercial Contract heeft jarenlange ervaring met het adviseren over samenwerkingen met handelsagenten en het indekken van risico's. Neem contact op voor meer informatie.
Auteur: mr. Lorenzo Jubithana
Reactie plaatsen
Reacties